...Henk van der Velde's Jeugdensemble... ...Oebeler Kinderkoor... ...Hamelenkoor...
...Kinderkoor onder leiding van Henk van der Velde... ...Henk van der Velde's Jeugdkoor...
...Televisie-Kinderkoor... ...Kindermusicalkoor... ...Overdonderend Overfraai Oebeler Omroepkoor...
Enkele benamingen voor hetzelfde koor dat vanaf het einde van de jaren 40 tot ongeveer 1980 heeft bestaan. Het Amsterdamse koor zou landelijk bekend worden door de televisieseries Oebele en Kunt u me de weg naar Hamelen vertellen, meneer? maar heeft meer gedaan, heel veel meer zelfs.
Het koor werd opgericht door de naamgever, dirigent en componist Henk van der Velde, geassisteerd door zijn echtgenote Ida "Iet" van der Velde-Kubbe. Het is onduidelijk wanneer het koor precies opgericht is. Volgens de website Minigroove "ergens in de jaren 50 ontstaan in Amsterdam-West uit koren als het Wester Speeltuinkoor en het Jeugdkoor West". De krant De Waarheid bericht op 15 november 1954 dat het koor twee jaar bestaat, dat zou dan ergens in 1952 moeten zijn geweest. In een interview met Henk van der Velde in de Leidse Courant van 11 oktober 1972 staat "het is deze maand 25 jaar geleden dat tante Iet en ome Henk het Jeugdensemble oprichtten", dat zou betekenen dat het koor in 1947 van start ging.
Feit is wel dat er meerdere koren waren die geleid werden door Henk van der Velde. Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog dirigeerde hij al diverse koren, waaronder het gemengde koor Apollo, dameskoor Arti, meisjeskoor Erica en de kinderkoren 't Vinkje, Jong Apollo en Jeugdkoor Slotermeer. De twee laatstgenoemde koren waren ook door hem opgericht. Ergens na de oorlog moet Henk van der Velde begonnen zijn met het dirigeren van koren met zijn eigen naam.
Hij kreeg al snel naamsbekendheid want diverse televisiegidsen en kranten vermelden al vanaf 1947 optredens van Henk van der Velde's Jeugdensemble, een meisjeskoor, voor de AVRO-radio. In deze tijd begon hij ook met het begeleiden van kinderoperettes van de Westerspeeltuin, zoals Assepoester, Repelsteeltje en De Pruik van de Koning. Henk van der Velde moet in deze periode een grote reputatie hebben opgebouwd als dirigent. Zo traden vanaf de jaren 50 koorleden regelmatig op tijdens uitvoeringen van de Nederlandse Opera (zie hieronder Herinneringen 2).
Buitenlandse belangstelling
Op 4 februari 1955 gaven drie koren (jeugdkoor Zuid, jongerenkoor De Jonge Vocalisten en Van der Velde's eigen jeugdensemble) een concert onder leiding van Henk van der Velde in het Vossiusgymnasium met aan de vleugel Pierre Palla. Een dag later schreef De Waarheid in een lovende recensie over dit jaarlijks terugkerende evenement "Henk van der Velde is een uitstekend koorleider en paedagoog, die prettig met het jonge volkje weet om te springen".
Er was ook belangstelling buiten de landsgrenzen, jaarlijks waren er 'uitwisselingsconcerten' met buitenlandse koren. In juli 1953 bracht het koor een bezoek aan het Britse Yorkshire voor "succesvolle concerten, uitnodigingen voor diners, officiële ontvangsten door burgemeester", zo schreef De Telegraaf op 31 juli 1953.
Drie jaar later vertrok het jeugdensemble opnieuw naar Engeland, voor een tiendaagse tournee inclusief een optreden voor de BBC-radio. Behalve eigen optredens was het koor ook te gast bij andere producties, zoals de toneelvoorstelling Onder het Melkwoud van Dylan Thomas, uitgevoerd door de Nederlandse Comedie in 1958. In 1960 trad het koor op bij de kerstvoorstellingen van Tsjaikovski's De Notenkraker door Het Amsterdams ballet.
In deze periode werden ook de eerste plaatopnamen gemaakt, onder de naam Henk van der Velde's Kinderkoor. De singles en EP’s ('extended play', singles met een langere speelduur) uit deze periode laten zien hoe veelzijdig het repertoire van het koor was, met onder meer Sinterklaasliedjes, religieuze liederen en liedjes in andere talen waaronder Duits, Engels en Italiaans. Henk van der Velde zorgde zelf ook voor repertoire, hij componeerde onder meer de muziek voor een aantal versjes van Annie M.G. Schmidt.
Oebele
Het nieuwe medium televisie deed zijn intrede, naar alle waarschijnlijkheid debuteerde het koor in 1956 in Uit en thuis van de NCRV. Landelijke bekendheid kreeg het koor toen het gevraagd werd voor het nieuwe kinderprogramma Oebele van de KRO. Op zoek naar een kinderkoor om de kinderen uit het televisiedorp te laten spelen kwamen de makers op bezoek in Amsterdam. Regisseur Bram van Erkel vertelde hier later over: "Mijn keuze voor het koor van Henk van der Velde was gauw gemaakt. We hebben geen andere koren bezocht. Ik was direct erg enthousiast over de manier waarop werd gezongen door de kinderen van het koor".
Het moet voor het echtpaar Van der Velde, beiden inmiddels zestigplussers, een grote uitdaging zijn geweest om iedere maand een aantal nieuwe liedjes in te studeren met het koor, deze op te nemen in de MC Studio in Nederhorst den Berg en uiteindelijk de opnamen in de televisiestudio in Hilversum. De uitzendingen waren meestal live. Aanvankelijk waren er meerdere koren waaruit kinderen werden gekozen, uiteindelijk bleef er één koor over met een harde kern.
Ome Henk en tante Iet
De discipline binnen het koor was groot, dat begon al bij de aanmelding. Niet iedereen kon zo maar lid worden van het koor, daarvoor moest auditie gedaan worden. Dat gebeurde bij het echtpaar thuis aan de Hoofddorpweg 9, op één hoog, met Henk van der Velde aan de piano. Jonge kinderen moesten ook laten zien dat ze konden lezen.
De zanglessen werden thuis gehouden bij ome Henk en tante Iet, zoals de kinderen hen mochten noemen. In de woning stonden naast een piano lange rijen banken en aan de wand hingen de vele langspeelplaten. De alten en de sopranen zaten bij elkaar. Tijdens de normale koorrepetities stond een nieuw lied meestal op het schoolbord wat links van de piano hing. Voor Oebele, en later ook Hamelen, werden extra zanglessen gehouden waarbij de teksten op groen gestencild papier stonden, om daarna mee naar huis te nemen, te oefenen en uit het hoofd te leren. Tijdens de volgende zangles moesten de kinderen op de tekst gaan zitten om te laten zien dat ze het lied kenden. De kinderen moesten alle liedjes instuderen, ook de solo's, die later werden gekozen. Het echtpaar bepaalde in het begin wie de solisten werden. Later kende Bram van Erkel de kinderen zo goed dat hij zelf een keuze bepaalde.
Veel koorleden herinneren zich oom Henk als vriendelijk en tante Iet als streng, sommigen waren zelfs bang voor haar. Het generatieverschil zal hier zeker mee te maken hebben gehad. Anderzijds zorgde de discipline ervoor dat de opnamen van de liedjes en voor de televisie met de kinderen probleemloos verliepen. Wie de tekst niet goed kende kreeg van tante Iet een kruisje achter de naam op de zwarte lijst en mocht zeker een aflevering niet meedoen aan Oebele. Ook praten met acteurs tijdens de opnamen, in de camera kijken of ander ongewenst gedrag betekende een aantekening op de zwarte lijst. Willem Nijholt en Wieteke van Dort, de hoofdrolspelers uit Oebele, waren hier niet van op de hoogte en vroegen zich wel eens af waarom de kinderen allemaal zo timide waren.
Oebele ging van start in het najaar van 1968. Op woensdagmiddag werden de liedjes opgenomen door het koor onder leiding van Joop Stokkermans en de gehele zaterdag werd er gerepeteerd met aansluitend de live-uitzending. Hoewel het koor en het echtpaar Van der Velde hiervoor betaald werden, kregen de kinderen niets. Dat mocht ook niet omdat minderjarigen geen geld mochten verdienen van de Arbeidsinspectie. In de beginjaren moest er zelfs nog contributie worden betaald en ook de langspeelplaten moesten de (ouders van de) kinderen zelf aanschaffen. Als er een thema-uitzending van Oebele was moesten de kinderen zelf voor een bijpassend kostuum zorgen, variërend van een cowboypak tot hippiekleding. Sommige ouders huurden deze kleding, andere ouders konden of wilden dat niet betalen en menig moeder van een koorlid heeft zelf een kostuum in elkaar gezet.
De beloning voor de kinderen bestond uit patat met een kroket na de opnamen in de MC Studio in Nederhorst den Berg (naast kasteel Nederhorst den Berg waar de Toonder Studio gevestigd was en Harrie Geelen werkzaam was, zie foto hierboven) en wie het heel goed had gedaan kreeg een vierkleurenbalpen.
Edison
Oebele werd al snel een begrip in Nederland: jong en oud keek, er werd een school naar vernoemd en de liedjes verschenen op langspeelplaten waarvan de eerste twee een Edison wonnen. Ook de bijdrage van het koor bleef niet onopgemerkt. Er waren regelmatig aanvragen voor plaatopnamen en optredens in televisieprogramma’s. Deze konden lang niet allemaal gehonoreerd worden, vanwege zowel tijdgebrek als het strenge toezicht van de Arbeidsinspectie. Wanneer er bijvoorbeeld op locatie gefilmd werd moest daar toestemming voor gevraagd worden en als het onder schooltijd viel moest ook de schooldirectie akkoord zijn. Dat gold zeker voor de buitenlandreizen, naar onder meer Parijs, Roemenië en een boottocht naar Southampton.
Twee optredens in 1970: met Wieteke van Dort en Willem Nijholt in Revue van de Nederlandse Plaat en bij Mies Bouwman in Een van de acht. Klik op een foto voor een uitvergroting.
Na het derde seizoen wilde Bram van Erkel, oom Bram, op het hoogtepunt met het programma stoppen. De KRO wilde doorgaan, als compromis werden er drie compilatie-afleveringen met hoogtepunten uitgezonden en op 25 december 1971 een allerlaatste kerstaflevering. Harrie Geelen was een maand eerder gevraagd een nieuwe serie te ontwikkelen, met een prominente rol voor het koor.
Vervolg
Deel 2: Van Oebele naar Hamelen
Op verzoek hebben enkele koorleden die aan Oebele en/of Hamelen hebben meegedaan in 2016 herinneringen opgehaald door het beantwoorden van een aantal vragen.
Hoe je ben je bij het koor gekomen?
Yvette Poldervaart "Ik woonde destijds vlak bij het Hoofddorpplein, ik zong veel thuis. Mijn moeder hoorde over het zangkoor en ik ben ernaartoe gegaan. Het was altijd op woensdagmiddag rond 4 à 5 uur. Ik vond het de eerste keer best eng, ik was destijds een jaar of tien. Ik moest bij Henk van der Velde voorzingen en de toonladders doen."
Ingrid van Bambergen "Ik ben bij het koor gekomen doordat mijn nichtje Heleen hier al op zat. Ik ben ongeveer twee jaar lid geweest, 1968 en 1969. Moest er helaas van af omdat we gingen verhuizen."
De contributiekaart van Ingrid van Bambergen, klik op de afbeelding voor een uitvergroting.
Marcia Meere-Kat "Mijn zus zat al op het koor en ik wilde ook. Samen met een vriendinnetje ging ik er heen en we moesten auditie doen. Een toonladder heen en terug zingen. Helaas zong mijn vriendinnetje hartstikke vals en mocht dus niet op het koor komen."
Lidy Sluijter "Ik woonde vlak bij het echtpaar Van der Velde en mijn broer zat voor mij op het koor. Door hem ben ik er ook op gegaan, al was er geen sprake van televisie, alleen van uitvoeringen voor de ouders."
Els van Weely "Ik ben in 1963 bij het koor gekomen, door toedoen van een buurmeisje dat er ook in zong. Tot 1980 heb ik dingen met het koor gedaan, hoewel Iet van der Velde eigenlijk geen echt koor meer had, maar incidenteel verzoeken kreeg om "kinderen” te leveren en waarvoor ze mij dan vroeg."
Drifa Kaddour "Ik was, als migrantenkind, net drie jaar in Nederland. Ik heb daar binnen het koor in de huiskamer bij tante Iet en ome Henk vlekkeloos Nederlands leren spreken, vriendschap en verbondenheid gevoeld, discipline, wilskracht en ambitie ontwikkeld om te bereiken wat je wilt bereiken."
Ada Schouten "Ik woonde bijna naast ome Henk en tante Iet. Mijn ouders hadden de groentezaak op nummer 5 en wij woonden boven de winkel. Ik had via Ria Bouwhuis (wij zaten op dezelfde school) van het koor gehoord. Ik vroeg mijn ouders of ik ook op het kinderkoor mocht. Dat mocht, maar toen ik een aantal weken later geld vroeg voor de contributie bleek dat mijn ouders dachten dat ik bij het kerkkoor was via school (katholieke achtergrond). Toch mocht ik gelukkig blijven."
Monique van Thienen "Mijn vader zag in De Tijd, een katholiek dagblad, een hele kleine advertentie staan. In het berichtje stond iets van 'kinderen gevraagd voor het Oebele kinderkoor'. Mijn ouders vroegen aan mij (jongste van 6 kinderen) of ik het leuk vond om in het Oebelekoor te zingen. We hadden nog maar net een zwart-wittelevisie. Ik zei direct ja en mijn moeder heeft toen een afspraak geregeld met tante Iet."
Monique Bakker "Ik kwam in 1969 bij het koor, tot 1977."
Ellen Heemskerk-van Lil "Waarom ik op het koor kwam, weet ik niet meer.... gek genoeg. Ik vond wellicht toen al SAMEN leuk en zingen was voor mij bijzaak. Het was de periode vanaf mijn achtste tot en met mijn veertiende jaar.
Wilma Kwakman-de Roos "Ik zat in 1970 op de St. Theresiaschool in Amsterdam Oud-Zuid. Lidwien Smit en Jeanet van Winsen en nog een paar van mijn klas/school zaten ook op het koor. Trees zat één of twee klassen hoger. Wij zaten ook op het (kinder)kerkkoor van de Agneskerk, die stond naast onze school."
Ria Tammer-Bouwhuis "Ik was 2½ toen ik met mijn moeder mee ging naar een operettevereniging waar zij altijd meehielp. Ik speelde ook meteen mee. De leidster zei op een dag tegen mijn moeder dat ze me op het koor van Van der Velde moest doen. Inmiddels was ik op school tijdens de les blijkbaar ook altijd aan het zingen, blijkt uit mijn poëziealbum. Dus ik op koor, dat zou 1966 moeten zijn geweest. Je mocht pas op koor als je kon lezen."
Hans Kroonen "Ik weet niet meer precies wanneer ik kwam, maar hier op mijn bureau staat wel een pennenhouder met Dag Oebele uit 1971 en ik kan het natuurlijk zien aan de afleveringen waar ik aan mee deed en de hoezen van de LP's waar ik op sta. Mijn moeder zag volgens mij een kleine advertentie in het Amsterdams Stadsblad en stelde voor dat ik daar naar toe ging. En dat deed je dan..."
Heb je een favoriet lied?
Ingrid van Bambergen "Ik denk dat ik bijna alles leuk vond. Liedjes waren ook een groot feest."
Monique van Thienen "Eerlijk gezegd vond ik ze echt allemaal even leuk. Als ik de cd-boxen beluister is er geen enkel liedje dat ik niet leuk vind. Als ik de liedjes bekijk die niet op de plaat staan, maar ik nog wel op tekst heb dan zijn ook daar erg leuke liedjes bij. Tekst en muziek van 'Als ik groot ben word ik stewardess', 'Ik ga naar oma' en 'Hoe gaat het eigenlijk met jou', ik kan niet kiezen! Mooie liedjes en heerlijk om mee te kunnen zingen. Maar er zijn er nog veel meer, te veel om op te noemen."
Wilma Kwakman-de Roos "'In een huis op wielen' uit Oebele staat me bij, ik weet niet waarom maar dat vond ik een mooi lied."
Hans Kroonen "Jaren later zingen mijn broertje (hij heeft ook op het koor gezeten) en ik nog 'Het is lenteweer'. Mijn hele familie kent het inmiddels."
Els van Weely "Er komen twee liedjes bij mij op, hoewel ik veel favoriete liedjes zou kunnen opsommen, uit Oebele 'Hoe gaat het eigenlijk met jou' en uit Hamelen 'Er is een lied dat komt en dat gaat'.
Ellen Imhof-Lange "Het liedje van Aagje en Koen, 'Hoe gaat het eigenlijk met jou'. Zo lief..."
Wieteke van Dort en Willem Nijholt schreven in het poëziealbum van Ellen Lange, klik op de afbeelding voor een uitvergroting.
Marcia Meere-Kat "Nee niet echt een favoriet lied. We begonnen de zangles vaak met een lied dat heette 'Zing eens vrolijk of fluit een lied…' (ken de tekst nog steeds uit mijn hoofd, alleen fluiten kon ik niet). Dat liedje is me altijd bij gebleven. En zo zijn er meer van die typische koorliedjes die soms te pas en te onpas door ons geschald worden als we bij elkaar zijn. 'Zon, zon… heerlijke zon…' is ook zo'n lied."
Lidy Sluijter "Er waren vele mooie liedjes. De liedjes van Hamelen vond ik mooier (sprookjesachtig) dan die van Oebele."
Ada Schouten "Mijn favoriet was 'Dag Oebele'; vooral de emotionele gevoelens die dat heeft opgeroepen. Daarnaast 'Oma van de puszta' van Wieteke.
Ellen Heemskerk-van Lil "Mijn favoriete lied is: toch wel 'Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, meneer?' omdat ik daar nooit mijn plek hoefde te veroveren of mijn solo moest verdienen: gewoon Hillletje en dat was ik. Terwijl ik ook weet dat ik Hilletje was omdat op een moment een Nico Hiltrop mij benoemde in die rol. Vanuit de uitstraling op dat moment. Ik weet ook dat ik geen superzangtalent heb en mijn plek iedere keer verdiend heb door heel hard te werken, er altijd te zijn en mijn best te doen. Maar niet vanuit talent."
Wat herinner je je nog van het echtpaar Van der Velde?
Ria Tammer-Bouwhuis "Een heel lief, ouder echtpaar. Ze waren zeer correct. Repeteren is repeteren en zeker geen geiten of praten tussendoor. Per regel werd het voorgespeeld en per regel nagezongen."
Marcia Meere-Kat "De heer en mevrouw van der Velde mocht je op een gegeven moment oom Henk en tante Iet noemen. Denk dat dat misschien iets typisch Amsterdams was, want je noemde al gauw iemand oom en tante, bijvoorbeeld vrienden van je ouders."
Monique van Thienen "Dat oom Henk een hele lieve, zachtaardige en muzikale man was. Hij leerde ons vrij snel de melodie en de liedjes. Tante Iet vond ik ook een aardige en lieve vrouw maar zij kon tegelijk ook heel streng en direct zijn. Ik kan mij herinneren dat zij mij vroeg of ik mee wilde doen met Oebele en of ik op de repetities kon komen. Ik zei direct ja en was erg blij. Het was niet vanzelfsprekend dat je mee deed met Oebele ook al zat je op het koor."
Hans Kroonen "Ja, veel... mijn 'auditie' nadat ma me 'gestuurd' had. Wat toonladders aan de piano bij ome Henk. Volgens mij even voor de repetitie begon. Ik zat al jaren op een kerkkoor, dus dat zat meteen goed. Ik mocht gaan zitten op een van de bankjes. Ik zat links in de kamer. Tante Iet was streng zoals iedereen zal zeggen. Toch vond ik haar ook lief. Ik was een van haar 'kleintjes', dat zei ze een keer in de bus tegen Jeanette en mij... maar inderdaad ook streng 'niet in de camera kijken!!!'. Op één van de hoezen kijk ik in de camera, daarvoor kreeg ik op mijn donder. Terwijl dit natuurlijk niet de tv-, maar een fotocamera was..."
Ingrid van Bambergen "Tante Iet was streng en oom Henk was een lieverd. We mochten niet praten tegen de andere artiesten. Dat is er zo goed ingeprent dat ik nu nog niet een bekend persoon aan zal spreken. Ben ooit bij een uitzending van Paul de Leeuw geweest waar Willem Nijholt toen te gast was, maar dorst echt niets tegen hem te zeggen. Zou alleen maar lastig zijn was me geleerd."
Yvette Poldervaart "We werden geïnstrueerd hoe we ons moesten gedragen, woensdags bij de geluidsopname bij Joop Stokkermans en ook op zaterdag voor de opname in Hilversum. Ik had op een zaterdag een jurkje aan wat te veel opviel, dat werd door tante Iet niet gewenst."
Drifa Kaddour "Na een uitzending op zaterdag, die door tante Iet zeer kritisch werd bekeken, kregen wij 'feedback'. En degenen die teveel aandacht op zichzelf vestigden of in de camera keken, kregen er van langs en werden de eerstvolgende uitzendingen uitgesloten. Ook degenen die al te populair dreigden te worden bij de regie of acteurs moesten even in de luwte.
Wat me altijd bijgebleven is van tante Iet en ome Henk is dat, in vergelijking met deze tijd, er absoluut niet gekeken werd naar afkomst. Geen onderscheid in kleur werd gemaakt in wat dan ook, maar alleen werd gekeken naar zangkwaliteit."
Monique Bakker "Henk was een rustige lieve en capabele musicus. Iet was het tegendeel. Zij regeerde en bepaalde alles. Zij liet ons trillen van angst en kon ons zo vernederen. Door haar tirannieke gedrag heb ik menig nachtmerrie gehad. Echter de heerlijke bijeenkomsten in Hilversum en de zalige optredens, deden mij besluiten om verder te gaan met het koor."
Ellen Imhof-Lange "Meneer van der Velde was een zachte man, grote bril op zijn hoofd en geduldig. Tante Iet kwam van een andere planeet. Als ze al een complimentje gaf (zelden!) voelde ik mij nooit op mijn gemak. In mijn herinnering was ze alleen zo streng bij haar thuis."
Lidy Sluijter "Ik herinner ze me nog heel goed. Toen ik ouder werd (Hamelen periode) lag ik regelmatig met tante Iet overhoop. Ik was te bijdehand geworden. Oom Henk was een lieverd. Ze woonden op één hoog. We moesten buiten wachten en dan ging de deur open en moesten we op één hoog onze schoenen en jas uitdoen. Ze stonden dan volgens mij bij de deuropening en moest je ze een handje geven. Naar de studio's gingen we met een grote bus en dat was altijd een feest."
Ada Schouten "Ik heb een leuke tijd gehad. Ik heb in die tijd discipline en doorzetten geleerd. Vond het weleens jammer dat ik niet meer solo's mocht doen maar was tevreden dat ik toch altijd mee mocht. Wellicht omdat ik het buurmeisje was. Ook na de Hamelen-tijd had nog contact met tante Iet. Af en toe ging ik nog bij haar op visite. Ze gaf ook adviezen."
Monique van Thienen "Tante Iet was streng in het hanteren van haar regels. Ze had een aantal hele duidelijke regels die ik volgens mij echt heel braaf allemaal heb opgevolgd. Een ervan was dat je beslist niet in de camera mocht kijken. Als je dat deed dan mocht je de volgende keer niet meedoen. Dat nam ik (en ik denk ook alle andere kinderen) letterlijk. Zodra er in de studio een camera (foto of film) op mij/ons gericht was keek ik opzij. De groepsfoto van Oebele met de hele set erop is daar getuige van. Ik heb van die foto een paar verschillende versies gezien en op alle foto's kijk ik opzij en met mij een paar andere kinderen. Owee je kijkt in de camera."
Ellen Heemskerk-van Lil "Henk: wat een lieve man die iedere keer als je kwam om te repeteren, voor televisie en Oebele, of kwam om te zingen, bij de deur stond en je een hand gaf. Bij ieder bezoek. Waanzinnig! Henk was meer muzikaal, Iet was zakelijker, maar kon niet goed overweg met hoe zet ik talenten in. Er waren duidelijk voorkeuren voor bepaalde kinderen/talenten."
Els van Weely "Henk van der Velde was een heel aardige, lieve man met zeer veel geduld en kennis van zaken. Hij werd door Iet ondersteund, die zorgde voor de financiën en die de moeilijke beslissingen nam. Zij zorgde voor de discipline in het koor. Daardoor werd Iet vaak als de boevrouw gezien. Ze ging ook niet altijd tactisch te werk. Toen ik wat ouder was heb ik haar leren kennen als een energieke, creatieve, humorvolle vrouw, op wie ik zeer gesteld was. Tot haar dood heb ik intensief contact met haar gehouden en gingen wij als vriendinnen met elkaar om."
Er werden met samengestelde koren uitwisselingsreizen gemaakt van een dag of 10 naar bijvoorbeeld Engeland, Zwitserland en Denemarken met jeugdkoren uit die landen. Bij ons thuis kregen wij ook Engelse meisjes te logeren. Ik herinner mij ook een optreden in het Emma Kinderziekenhuis, destijds in de Sarphatistraat in Amsterdam. Ook de regelmatige optredens in Hilversum bij het NCRV-programma Jeugdland was altijd een happening. In de bus kregen wij altijd de bekende 'koetjesreep'.
Bij de Nederlandse Comedie deden kinderen mee in het toneelstuk "Onder het melkwoud". Wij speelden dan kinderen op het dorpspleintje. Ik zing de liedjes van destijds nog steeds uit het hoofd. Dit toneelstuk is vaak in Amsterdam en door het land uitgevoerd en uitgezonden op televisie. Een hele ervaring was het om met "Onder het Melkwoud" naar Antwerpen te gaan met het vliegtuig. Een DC6, en dat in 1958. Het was geweldig en veel kinderen waren jaloers op ons (zie de foto rechts, Ton staat zesde van links, naast hem staat Ida van der Velde - red.).
- Tosca - Wij speelden feestende koorknapen en zongen ook daarbij.
- La Bohème - Wij waren spelende kinderen en het kind van een volwassen koorleden, ook hier werd gezongen.
- Turandot - Hier zongen wij alleen achter de coulissen. Ik vond het als kind soms eng want er stonden staken met afgehakte hoofden van mensen die de vragen van Turandot niet konden beantwoorden. Die koppen leken best wel echt.
- Lohengrin - Hier werd niet gezongen maar waren wij figuranten. Ik was hierbij de slippendrager van Gré Brouwenstijn.
- Othello - Dit was met zang; wel gek want ook de jongens moesten een traditionele korte rok met maillot aan en de meisjes lange rokken.
- Cavalleria Rusticana - Zonder zang, figurantie als koorknapen tijdens de processie.
- Andrea Chénier - Wij speelden krantenverkopers. Er werd door de kinderen niet gezongen.
- Carmen - Hier waren wij kinderen die soldaat speelden, met zang. Wij moesten een papieren steek op en die mocht niet van een Nederlandse krant zijn maar van een Franstalige.
- Hans en Grietje - Hier speelden maar een paar kinderen in mee met zang. Deze opera flopte en was dus maar een kort leven beschoren.
- Suor Angelica - Hier zongen wij achter de coulissen.
Onderstaande optredens voor de radio is een selectie. Het koor trad regelmatig op voor de radio, al werd dat minder toen de televisie er bij kwam.
Henk van der Velde's jeugdensemble
VARA, Hilversum II, 24 augustus 1947
Een optreden van 20 minuten.
Henk van der Velde's jeugdensemble
AVRO, Hilversum II, 12 februari en 8 augustus 1948
Twee optredens van respectievelijk 20 en 15 minuten. Het tweede optreden was met pianobegeleiding door Hans Horsch.
Kun je nog zingen, zing dan mee
Radio Nederland, 20 mei, 1 juli en 12 augustus 1953
Optredens van 15 minuten voor de Nederlanders in Nederlands Indië, het huidige Indonesië. Het is niet duidelijk of hier ook herhalingen bij zitten.
Frisse stemmen
KRO, Hilversum II, 19 mei 1957
"Een reeks gezellige liedjes", aldus De Waarheid, "over de winter (die verdwenen is), over een zomerdag en verder komen er nog een boerken en zeven mannetjes aan te pas en niet te vergeten My sailor-boy".
Onder het Melkwoud
VPRO, Hilversum I, 7 februari 1958
Hoorspel naar het toneelstuk van Dylan Thomas, voor de microfoon verkort uitgevoerd door de Nederlandse Comedie onder de regie van Han Bentz van den Berg (toneelregie) en Coos Mulder (microfoonregie). Het koor speelde kinderen op het dorpsplein en zong liedjes. Herhaald op 10 november 1963.
Hei, 't was in de mei
KRO, Hilversum II, 3 mei 1959
"Er is héél wat muziek geschreven over de maand die de lieflijkste behoort te zijn", aldus De Waarheid, "Uit die voorraad gaan De Zaaiers, Mieke Telkamp, Henk van Ulsen, Pierre Palla en Henk van der Velde's Jeugdensemble zingen, spelen en voordragen".
Jeugdensemble van Henk v.d. Velde
AVRO, Hilversum II, 18 december 1964
Een optreden van 30 minuten, meer informatie is niet bekend.
Scrooge en Marley
AVRO, Hilversum I, 23 december 1969
Muzikaal hoorspel door Hans Andreus, Annet van Battum (tekst) en Joop Stokkermans (muziek), gebaseerd op "A Christmas Carol" van Charles Dickens onder regie van Dick van Putten, met Henk van Ulsen als Scrooge en Paul Deen als Marley. Twee liedjes worden gezongen door het koor. Herhaald op 26 december 1972, 19 december 1979 en 25 december 1988. Zie ook 'Scrooge en Marley in radiomusical' in het Leidsch Dagblad van 16 december 1969.
Rumoer rondom Heemgaard
AVRO, Hilversum II, 1 januari 1971
Radio-komedie van Dick van Putten (tekst en regie) en Joop Stokkermans (muziek) over de op handen zijnde annexatie van het dorp Heemgaard door het naburige dorp Kruiswijk, met onder anderen Herbert Joeks, Wiesje Bouwmeester en Corry van der Linden. Het koor zong het lied "Kinderen van Heemgaard". Herhaald op 12 april 1971.
1957 Van Sinterklaas en Pieterbaas Henk van der Velde's Kinderkoor met orkest o.l.v. Jos Cleber EP Fontana DE 99303 10 Sinterklaasliedjes waaronder "Zie ginds komt de stoomboot" en "De zak van Sinterklaas". | |
1957 Van Sinterklaas en Pieterbaas Henk van der Velde's Kinderkoor met orkest o.l.v. Jos Cleber Fontana 266 056 TF Idem aan Fontana DE 99303, heruitgave in andere hoes. | |
1959 Zes kleine taxi's / Jan Jansen's boerderij Henk van der Velde's Kinderkoor Single Fontana 266 058 TF | |
1959 Versjes van Annie M.G. Schmidt Henk van der Veldes Kinderkoor met orkest o.l.v. Jos Cleber EP Fontana 463 132 TE Muziek van Henk van der Velde op zes versjes waaronder "Drie ouwe ottertjes" en "Niet alleen de eendjes zwemmen in het water". | |
1959 Versjes van Annie M.G. Schmidt Henk van der Veldes Kinderkoor met orkest o.l.v. Jos Cleber Fontana 494 301 EE Idem aan Fontana 463 132 TE, heruitgave in andere hoes. | |
Eind jaren 50? The Holy City Henk van der Velde's meisjeskoor EP His Master's Voice 7 EBH 1004 Vier Christelijke liedjes, ook met Chris Scheffer (tenor) en Piet van Egmond (orgel). | |
Eind jaren 50? The Holy City / Panis Angelicus Henk van der Velde's meisjeskoor Single His Master's Voice 45 JF 223 | |
1960 De wervelwind / Als we 's zomers gaan kamperen Henk van der Velde's Kinderkoor Single CID 48.196 | |
1960 Internationale Songparade Henk v. d. Velde's meisjeskoor EP Imperial 5035 Bevat "Luna Napoletana", "De schoolbel", "Casa mia picolina" en "Till we meet again". | |
1960 Liedjes van Annie M.G. Schmidt, Henk v. d. Velde en Ernst van Altena Henk v.d. Velde's Kinderkoor EP Imperial 5040 Bevat "De toren van Bemmelekom", "Zeven motten", "Bij 't huis van mijn oom" en "Het lelijke jonge eendje". | |
1960 Kinderliedjes van Annie M.G. Schmidt Kinderkoor Jong Nederland o.l.v. Henk v.d. Velde met orkest Johnny Ombach EP Fono-Disc 1006 Zes liedjes, waaronder "Dikkertje Dap" en "Het beertje Pippeloentje". | |
1960 Kun je nog zingen, zing dan mee Het meisjeskoor o.l.v. Henk van der Velde EP Imperial 5018 13 traditionele Nederlandse liedjes waaronder "Mijn Nederland" en "De Zilvervloot". | |
1960 [Zonder titel] Henk v.d. Velde's meisjeskoor EP Imperial 5044 Bevat "Quarda que luna", "Flusterndes silber, rauschende Welle", "O what a beautiful morning" en "Naar de speeltuin". | |
1960 Van Sinterklaas en Pieterbaas Henk van der Velde's Kinderkoor met orkest o.l.v. Jos Cleber EP Fontana 463 141 TE 17 Sinterklaasliedjes, waaronder "Zie ginds komt de stoomboot" en "De zak van Sinterklaas". | |
1960 Er is een kindeke geboren Henk van der Velde's Kinderkoor met orkest o.l.v. Jos Cleber EP Fontana 463 146 TE 12 traditionele kerstliedjes waaronder "Er is een kindeke geboren" en "Nu syt wellecome". | |
Begin jaren 60? Dikkertje Dap Kinderkoor "Henk v. d. Velde" EP Benelux 6002 Zes liedjes van Annie M.G. Schmidt, waarschijnlijk heruitgave van Kinderliedjes van Annie M. G. Schmidt uit 1960. | |
Begin jaren 60? [Zonder titel] Kinderkoor o.l.v. Henk v.d. Velde LP Marcato 60672 26 liedjes waarvan zeven op tekst van Annie M.G. Schmidt. | |
Begin jaren 60? Zo zingt Jong Nederland Kinderkoor Jong Nederland o.l.v. Henk v.d. Velde EP Margriet A 111 Diverse traditionele liedjes. | |
Begin jaren 60? Op de grote stille heide / Wij leven vrij, wij leven blij Henk v.d. Velde en zijn Kinderkoor Single PRET HSI 109 | |
Begin jaren 60? Het roosje / De kleinste Henk v.d. Velde en zijn Kinderkoor Single PRET HSI 110 | |
Begin jaren 60? Het scheepje / Avondklokje Henk v.d. Velde en zijn Kinderkoor Single PRET HSI 111 | |
1961 Liedjes van Annie Schmidt en Han Hoekstra Henk van der Velde's Kinderkoor EP Imperial 5061 Zeven hedendaagse liedjes waaronder "De jongen van de scharensliep" en "De eksterogen van de aartshertog". | |
1961 [Zonder titel] Henk van der Velde's meisjeskoor EP Imperial 5052 Negen Duitse liedjes waaronder "Das gibt nur einmal" en "Schöner Gigolo". | |
1961 Kinderliedjes Annie M.G. Schmidt Kinderkoor Jong Nederland o.l.v. Henk v.d. Velde EP Margriet 117 Heruitgave van Kinderliedjes van Annie M.G. Schmidt uit 1960. | |
1961 Vrolijk Kerstfeest 1 Henk van der Velde's Kinderkoor EP Fontana 266 073 TF Heruitgave van zeven liedjes van Er is een kindeke geboren uit 1960. | |
1961 Vrolijk Kerstfeest 2 Henk van der Velde's Kinderkoor EP Fontana 266 074 TF Heruitgave van zes liedjes van Er is een kindeke geboren uit 1960. | |
1963 Leuke kinderliedjes Kinderkoor Jong Nederland o.l.v. Henk v.d. Velde met orkest Johnny Ombach EP Fono-Disc 1006 Heruitgave van Kinderliedjes van Annie M.G. Schmidt uit 1960. | |
1963 Zo zingt Jong Nederland Kinderkoor o.l.v. Henk v.d. Velde met orkest Johnny Ombach EP Fono-Disc 101012 traditionele kinderliedjes, waaronder "Een draaiersjongen" en "De herder".
| |
1965 'k Heb mijn wagen volgeladen Kinderkoor Henk van der Velde LP Artone PPE 015 20 traditionele kinderliedjes, waaronder "Alles in de wind" en "Lieve zusje dans met mij". | |
1966 Dikkertje Dap... en nog 15 andere liedjes van Annie M.G. Schmidt Kinderkoor Henk van der Velde LP Artone BDE S-1572 16 liedjes waaronder "Zeven motten" en "De heks van Sierkonfleks", merendeels op muziek van Henk van der Velde. Meerdere heruitgaven. | |
1967 'k Heb mijn wagen volgeladen Kinderkoor Henk van der Velde EP Artone DE 25.526 Acht traditionele kinderliedjes, waaronder "Een vreemde arme snuiter" en "Meisjes van Scheveningen", afkomstig van de gelijknamige langspeelplaat uit 1965. | |
1967 Dikkertje Dap Henk van der Velde's Kinderkoor EP Artone DE 25.525 Bevat vier liedjes afkomstig van de langspeelplaat Dikkertje Dap... en nog 15 andere liedjes van Annie M.G. Schmidt. | |
1967 Stekelvarkentjes wiegenlied en 15 andere bekende kinderliedjes van Annie M.G. Schmidt Henk van der Velde's Kinderkoor LP Artone S-581 16 liedjes waaronder "De gelaarsde kat" en "Een hoed met gele pluim". | |
1967 Tonight will be stoned Het koor wordt niet vermeld Single Havoc SH 139 Achtergrondzang door het koor bij deze hit van de groep The Motions, nummer 12 in de Top 40 van 18 november 1967. | |
1968 Lotje Kindermusicalkoor o.l.v. Henk van der Velde LP Ring 68006 (picture disc) Kindermusical van Theo Vos (muziek) en Jaap ter Haar (tekst), gebaseerd op zijn boekenreeks "Lotje in de dierentuin". | |
1969 En ik ben met mijn Catootje... | |
1969 Welkom in Oebele Oebeler Kinderkoor LP Philips 236-811 14 liedjes uit de eerste vier afleveringen van Oebele, bekroond met een Edison. | |
1969 Stekelvarkentjes wiegenlied en andere bekende liedjes van Annie M.G. Schmidt Henk van der Velde's Kinderkoor EP Artone DE 25.995 Bevat vier liedjes afkomstig van de gelijknamige langspeelplaat uit 1967. | |
1969 De Efteling Kinder-musicalkoor o.l.v. Henk van der Velde Single RING 690310 (picture disc met boekje) Mini-musical van Jaap ter Haar (tekst) en Theo de Vos (muziek), ook met Ted de Braak. | |
1969 Mijn minirokje / Mijn buurjongen Martijn Kindermusicalkoor o.l.v. Henk van der Velde Single RING 690 625 Tekst en muziek van Mary Alain en Hans de Vries. | |
1969 Nieuwe liedjes van Oebele Oebeler Kinderkoor LP Philips 236-827 12 liedjes uit de laatste drie afleveringen van het eerste seizoen van Oebele, bekroond met een Edison. | |
1969 Oebele is hupsakee / Welkom in Oebele Oebeler Kinderkoor Single Polydor S 1329 | |
1969 Fluitje van 'n cent Kinderkoor o.l.v. Henk v.d. Velde EP Ring 700136 (met boekje) Minimusical van Annie M.G. Schmidt (tekst) en Cor Lemaire (muziek), ook met Enny de Leeuwe, Sylvia Schipper, Dick Doorn en Piet Römer. | |
1969 Jip en Janneke Kinderkoor o.l.v. Henk v.d. Velde EP RING 700137 (met boekje) Minimusical van Annie M.G. Schmidt (tekst) en Harry Bannink (muziek), ook met Enny de Leeuwe, Elsje de Wijn en André van den Heuvel. | |
1969 Tom Poes en de toverfluit Kindermusicalkoor o.l.v. Henk van der Velde Single RING 700239 (met boekje) Muzikaal hoorspel, gebaseerd op de personages van Marten Toonder, door Harrie Geelen (tekst), Theo de Vos en Joop Scholten (muziek), ook met Ger Smit. | |
1969 Oe van Oebele Oebeler Kinderkoor LP Boek en Plaat / Polydor F 784/3 Verzamelalbum met 12 liedjes afkomstig van de eerste twee langspeelplaten. | |
1969 Kinderzangfestival Het koor wordt niet vermeld LP Philips 6440 004 Finale van het jaarlijkse festival. Koorleden Heleen Hut en Els van Weely zaten in de jury en zijn te horen tijdens het onderdeel "Uitslag jury o.l.v. Wim Quint". | |
1970 30 populaire kinderliedjes Henk van der Velde's Kinderkoor met orkest o.l.v. Pierre Biersma LP Artone BDE S-1574 Traditionele kinderliedjes waaronder "Alle eendjes zwemmen in het water" en "Onder moeders paraplu". | |
1970 36 kinderliedjes Oebeler Kinderkoor LP Philips 2454-010 Acht medleys van traditionele en hedendaagse kinderliedjes. | |
1970 Oebele is hupsakee Oebeler Kinderkoor LP Philips 2419-004 14 liedjes uit alle afleveringen van het tweede seizoen van Oebele. | |
1970 Holland ze zeggen.... Gezamenlijke jeugdkoren van Henk van der Velde LP CNR 544.306 26 Nederlandse volksliedjes waaronder "Waar de blanke top der duinen" en "In naam van oranje". | |
1970 Sinterklaas Kapoentje Henk van der Velde's Kinderkoor met orkest o.l.v. Pierre Biersma LP Artone BDE S-1571 16 traditionele Sinterklaasliedjes. | |
1970 De kerstboom is de mooiste boom Jeugdkoor van Henk van der Velde met orkest o.l.v. Pierre Biersma LP CNR FA 302 24 traditionele kerstliederen, waaronder "Stille nacht" en "Hoort hoe de feestklokken schallen". | |
1971 Het beste uit Oebele | |
1971 Met handen vol - Didascalia 25 Kinderkoor o.l.v. Henk van de Velde LP Gooi en Sticht 34 36 046 Negen kinderliedjes bij verhalen uit de Bijbel van Wim Rekman (tekst) en Joop Stokkermans (muziek). | |
1971 Piggelmee en de wonderschelp Het koor wordt niet vermeld Single Van Nelle VaN1971/2 a Sprookjesvertelling, ook met Jos Brink en Piet Ekel, heruitgegeven in 1975. | |
1971 Piggelmee en het tovervisje Het koor wordt niet vermeld Single Van Nelle VaN1971/2 b Sprookjesvertelling, ook met Jos Brink en Piet Ekel, heruitgegeven in 1975. |
Naast 31 afleveringen Oebele trad het koor en koorleden regelmatig op in andere programma's. Onderstaand een selectie tot en met 1971.
Onder het Melkwoud AVRO, 5 november 1958 Televisiespel gebaseerd op de toneelverstelling van de Nederlandse Comedie van het gelijknamige toneelstuk van Dylan Thomas. Het koor speelde kinderen op het dorpsplein en zong enkele liedjes. | |
De ongeloofwaardige wereld van Horace Ford AVRO, 1 februari 1962 Televisiespel van Reginald Rose onder regie van Ton Lensink, waarin 13 koorleden meespelen. De hoofdrol wordt gespeeld door John Walhain. De uitzending is niet bewaard gebleven. | |
Dansen is onze regel wel KRO, 20 november 1964 Uitvoering door leerlingen van het Scapino-ballet onder leiding van Karel Poons die muzikaal worden bijgestaan door Henk van der Velde's jeugdkoor. De uitzending is niet bewaard gebleven. | |
Carmen KRO, 28 november 1965 Opera in vier bedrijven op muziek van Georges Bizet door operagezelschap Forum met Cora Canne Meijer in de titelrol. Het is niet bekend wat de bijdrage van het koor inhield. | |
En nu... wij KRO, 10 februari 1968 Jeugdprogramma met verschillende onderdelen. In deze uitzending waren dat onder meer de poppenkastvoorstelling Narretje Notedop en een optreden van het koor. | |
Oebele - Seizoen 1 KRO, 19 oktober 1968 - 3 mei 1969 Vanaf aflevering 1 trad het koor op als de kinderen van Oebele onder de naam Overdonderend Overfraai Oebeler Omroepkoor. Het eerste seizoen bevatte zeven afleveringen. | |
Oebele - Seizoen 2 KRO, 23 augustus 1969 - 16 mei 1970 Het tweede seizoen bevat 11 afleveringen waarvan alleen het eerste en het laatste deel bewaard zijn gebleven, naast een aantal losse fragmenten die op locatie op film zijn gemaakt. | |
Een van de Acht VARA, 14 maart 1970 Spelprogramma gepresenteerd door Mies Bouwman vanuit de Kurzaal in Scheveningen. Het koor trad op met liedjes van de drie 'discoboeken' die recent waren uitgebracht. | |
Revue van de Nederlandse Plaat NCRV, 4 september 1970 In de Jaarbeurs Congreszaal in Utrecht traden een groot aantal Nederlandse artiesten op. De hoofdrolspelers uit Oebele zongen de liedjes "Oe van Oebele" en "Foebele in Oebele". | |
Oebele - Seizoen 3 KRO, 3 oktober 1970 - 15 mei 1971 In het derde seizoen werd bijna iedere aflevering op locatie gefilmd, onder meer in de Tweede Kamer in Den Haag, dierentuin Blijdorp in Rotterdam en op de SS Rotterdam op weg naar Engeland. | |
Wipperoen 1970 Onvoltooide aflevering van een tekenfilmserie waarvoor het koor één of meerdere liedjes heeft ingezongen op tekst van Harrie Geelen, muziek mogelijk van Joop Stokkermans. | |
Kinderzangfestival KRO, 12 juni 1971 De finale van de jaarlijkse zangwedstrijd voor schoolkoren. Enkele koorleden wisten zich te herinneren dat zij tijdens een finale zowel opgetreden, gepresenteerd als gejureerd hebben. | |
Oebele - Seizoen 4 KRO, 2 oktober - 25 december 1971 Drie compilatieafleveringen, aangevuld met korte sketches, en een allerlaatste kerstuitzending, het enige deel wat van dit seizoen bewaard is gebleven. | |
Een huis in een schoen NOS, 5 december 1971 Sinterklaasmusical van Mies Bouhuys en Julius Steffaro. Het koor, hier Musical Koor genoemd, zingt de liedjes verkleed als pieterbazen. Op locatie gefilmd in Monnickendam. |
Dank voor het delen van de herinneringen
Bram van Erkel, Yvette Poldervaart, Ellen Imhof-Lange, Marcia Meere-Kat, Ingrid van Bambergen, Lidy Sluijter, Els van Weely, Drifa Kaddour, Ada Schouten, Monique van Thienen, Monique Bakker, Ellen Heemskerk-van Lil, Wilma Kwakman-de Roos, Ria Tammer-Bouwhuis, Hans Kroonen, Ton Klene
Foto's
Ada Schouten, Ria Tammer-Bouwhuis, Meta Veerman, Marcia Meere-Kat, Ton Klene, Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid
Aanvullingen
Maarten Fransen, Els van Weely
Bijzonder veel dank aan Peter Oosthout van de website Minigroove - Jeugdsentiment geperst in groeven voor het gebruik van afbeeldingen en informatie van zijn website. Bezoek ook zijn pagina's over het Kinderkoor van Henk van der Velde waar tevens fragmenten teruggeluisterd kunnen worden.
Hij is ook de auteur van het boekje Op elke 33 minigroove: Discografie Annie M.G. Schmidt waarin opgenomen de beschrijvingen van 7 kinderkoren uit de jaren '50 en '60, uitgebracht in 1993. Het boekje is niet meer leverbaar, onderstaand de pagina over Henk van der Velde's kinderkoor.